ابتدا سعی می کنیم به تعاریفی که از تکنولوژی آموزشی به عمل آمده اشاره کنیم وبدنبال آن مفهوم تکنولوژی آموزشی را مورد بررسی قرار دهیم.
جیمز براون[1] وهمکاران در کتاب تکنولوژی رسانه ها وروشها(1977،ص2) تکنولوژی آموزشی را چنین تعریف کرده اند:
«تکنولوژی آموزشی فراتر از کاربرد ابزار و وسایل است.بدین ترتیب تکنولوژی آموزشی بیشتر از مجموعه قسمتهای تشکیل دهندۀ آن است.آن،عبارت است از روش منظم طراحی،اجرا وارزیابی کل فرآیند تدریس ویادگیری با استفاده از هدفهای بخصوص وبهره گیری از یافته های پزوهش در روانشناسی وارتباط انسانی وبکارگیری ترکیبی از منابع انسانی وغیر انسانی به منظور ایجاد یادگیری مؤثرتر،عمیق تر و پایدارتر».
تعریف دیگری که مورد توافق صاحبنظران تکنولوژی تکنولوژی آموزشی نیز قرار گرفته انجمن تکنولوژی ارتباطات آمریکا(AECT)[2] ارائه کرده است:«تکنولوژی آموزشی عبارت است از نظریه وعمل طراحی،تهیه،استفاده،مدیریت وارزشیابی فرآیندها ومنابع یادگیری»[3].
تعاریف متعددی در زمینه تکنولوژی آموزشی وجود دارد اما در مورد این دو تعریف صاحبنظران تکنولوژی آموزشی اشتراک نظر بیشتری دارند.
مباحث وجنبه های مختلف مرتبط با آموزش را در نظر بگیرید.سؤالی که مطرح می شود این است که آیا مجموعه طرحها،تدابیر،تصمیمات واقداماتی که ما در ارتباط با آموزش صورت بندی کرده وبه مرحله اجرا می گذاریم متکی بر نظرات نظرات شخصی است؟ ویا اینکه متکی بر یکسری یافته های علمی است؟مسلماً آموزشی که با صرف هزینه ها،امکانات ومنابع متعدد صورت می گیرد؛نمی تواندبرمبنای نظریات شخصی صورت بگیرد.چنین آموزشی باید متکی بر یکسری اصول ویافته های علمی باشد تا اینکه بتوان به اهداف ونتایج لازم دست یافته و همچنین صرف این همه امکانات و منابع را توجیه کرد.
بنابراین در مراحل مختلف آموزش اعم از طراحی،اجرا وارزشیابی ونیز در ارتباط با حل مسائل آموزشی،ما باید از یک سلسله یافته های علمی تبعیت کنیم.تکنولوژی آموزشی دقیقاً چنین مفهومی دارد.«تکنولوژی آموزشی همچون یک علم کاربردی(تکنولوژی) با بهره گیری از یافته های تمام علوم نسبت به حل مسائل آموزش اقدام می کند.بدیهی است استفاده از یافته های علومی که با آموزش ارتباط نزدیکتر ومستقیمی دارد مانند نظریه های روانشناسی تربیتی بیش از علومی مانند بیولوژی،گیاه شناسی وغیره است»(فردانش،1382ص16).
نکته دیگر اینکه ما در تکنولوژی آموزشی علاوه بر بکارگیری یافته های علوم مختلف در فرآیند آموزش که بصورت روش ها،طرحها،الگوها و راهکارهای عملی ظاهر می شود،تکنولوژیهای دیگر را هم برای حل مسائل آموزشی به کار می گیریم که لزوماً یافته های علمی نیستند بلکه خود آنها نیز بر اساس یکسری یافته های علمی شکل گرفته اند و در ابتدا نیز هدف از ایجاد آنها آموزش نبوده است.به عنوان مثال تکنولوژی اطلاعات وارتباطات نمونه بارز این قضیه است.که در حال حاضر متخصصان تکنولوژی آموزشی این تکنولوژی را به عنوان یک راهکار عملی جدید ودر قالب آموزش الکترونیکی،چندرسانه ها و فرارسانه ها مورد استفاده قرار می دهند.
۱ نظر:
باسلام، مطالبتان بسیار مفید بود. من لیسانس ریاضی از دانشگاه شهید بهشتی دارم، علاقه مندم که ارشد رشته تکنولوژی آموزشی بخوانم. چه دانشگاههایی این رشته را دارد؟ آیا فراگیر پیام نور هم دارد؟ ممنون.
ارسال یک نظر